SURETTEKİ SIR
Yapım : TRT
Yapım Tarihi : 1999
Süre : 00:25:00
Bölüm Sayısı : 13
"Suretteki Sır" adlı belgesel program, Radyo Televizyon Gazetecileri Derneği'nce verilen belgesel dalında 1999 TV Oscar'ı ödülünü aldı.
Yapımcı - İsmet YAZICI EMİR
Yönetmen - İsmet YAZICI EMİR
Metin Yazarı - İsmet YAZICI EMİR
Danışmanlar - Nurçay TÜRKOĞLU, İbrahim EMİR
Kameraman - Mustafa YENİPAZAR
Yapım-Yönetim Yrd. - Nigâr PÖSTEKİ, Nezaket COŞKUN, Engin GELDİKAYA
Sunucu - Ceren SOYLU
Seslendiren - Murat ÜÇKARDEŞLER
Post Production - Özlem BİRECİK, Cahide OĞULTÜRK, Nilay BİLGEN
"Suretteki Sır", 1999 yılında, 13 bölüm olarak TRT için yayına hazırlandı. Nesneler ve onların çağrıştırdığı anlamları anlatan belgeselde, onların somut anlamlarının yanı sıra metaforik çağrışımları üzerinde de duruluyor.
Onüç bölümlük dizide sırasıyla şu nesneler anlatılıyor: Maske, Para, Ev, Ayna, Merdiven, Harita, Kapı, Anahtar, Uçak, Yazı Araçları, Pencere, Köprü, "Saat ve Takvim"
1. BÖLÜM: Maske
İlk bölümde, bizi doğamızdan uzaklaştıran bir nesne olan "maske" anlatılıyor. İlkel insanın hayatında, tiyatroda, Comme del Arte geleneğinde, karnavallarda maske kullanımı irdelenirken, bir güç aracı olarak beliren, insanı gerçeklikten uzaklaştıran bu nesnenin yarattığı illüzyonun modern toplumdaki yansımaları üzerinde duruluyor. Günümüzde, jestlerimizle, mimiklerimizle, konuşma tarzımızdaki tanzimle, mekân düzenlemeleriyle,... maskenin nasıl fiziksel bir "şey" olmaktan çıkıp kültürel düzeneklere dönüştüğü anlatılıyor.
2. BÖLÜM: Para
Programın ikinci bölümünde "para" konu ediliyor. İlk kez Lidya topraklarında dolaşıma giren sikkelerden günümüze uzanan tarihsel süreçte, yaşamımızın vazgeçilmezine dönüşen bu nesnenin, ruhlarımızı nasıl satın aldığı anlatılıyor.
3. BÖLÜM: Ev
Ev'i konu edinen bu bölümde, "yuva" ve "mülk" kavramları üzerinde duruluyor.
4. BÖLÜM: Ayna
Bir yüzleşme nesnesi olan "ayna"nın konu edildiği bu bölümde, "narsizm", "sır" ve "suret" kavramlarının bu nesne dolayımında izi sürülürken içsel aynalarımız sorgulanıyor.
5. BÖLÜM: Merdiven
Mekânı mekâna bağlayan, bizi mekâna bağlayan, bize mekânı hissettiren basamakların izi sürülürken, bir sembol olarak "merdiven"in, insanın içsel yaşamındaki anlamı üzerinde duruluyor.
6. BÖLÜM: Harita
İnsanın parçayı bütünleme, yerini yönünü tayin etme isteğiyle yarattığı bir nesne "harita". Programda, insanoğlunun sahip olma tutkusu adına kullandığı bir kılavuza dönüştürülüşü anlatılıyor.
7. BÖLÜM: Kapı
Mekânın ve hayatın içindeki geçişlerde karşımıza çıkan "kapılar"ın, fiziki bir nesne olmaları yanı sıra metaforik anlamları üzerinde de duruluyor.
8. BÖLÜM: Anahtar ve Kilit
İlk bakışta fiziki nesneler olarak düşünülen "anahtar" ve "kilit"in, somut yüzlerinin yanı sıra metaforik anlamları üzerinde duruluyor. Mimiklerimizde, sözümüzde, evrenin varlık biçiminde, analitik psikolojide, mitolojide, vb. yer alan anahtar ve kilitlere değiniliyor.
9. BÖLÜM: Uçak
Bu bölümde, insanın yerden havalanış düşü konu ediliyor. Özgürlüğün sembolü olan kuşlar gibi gözün göremediği kadar uzaklara gidebilmek için ürettiği araçlar anlatılıyor.
10. BÖLÜM: Yazı Araçları
Bu bölümde, insanoğlunun kendini kavrayıp, kendini anlatmaya başladığı günden bu yana kullandığı yazı araçları anlatılırken, modern toplumun yarattığı seyirlik kültür sorgulanıyor.
11. BÖLÜM: Pencere
11. Bölümde, dışa açılan yüzümüz olan "pencereler" konu ediliyor. Hayatla aramızda duran o perdenin, eğer istersek, bize bakmayı, bakıp görmeyi öğretebileceği anlatılıyor.
12. BÖLÜM: Köprü
Bir nesne olarak "köprü"nün ele alındığı bu bölümde; bizi, ötekiyle tanıştıran, bizi ötekine kavuşturan bu uzamın diyalektik yüzü anlatılıyor.
13. BÖLÜM: "Saat ve Takvim"
"Suretteki Sır"ın son bölümünde "saat ve takvim"den yola çıkılarak, insanlığın en çok sorguladığı kavramakta zorlandığı, cevapların kifayetsiz kaldığı bir kavram olan "zaman" sorgulanıyor. Duyguların değişkenliğinin zaman algımıza etkisi, Uzakdoğu öğretilerinde, İslam Tasavvufu'nda, Einstein'da zaman kavramı üzerinde duruluyor.
